Duitse waarschuwing: Aanleg Noordtak is onverstandig!

Tubantia opent op de voorpagina van zaterdag 2 april met de kop “Maak met Noordtak niet dezelfde fout”. Aan het woord is Joachim Berends van de VDV, de Duitse branchevereniging voor openbaar en spoorgoederenvervoer: “Het is onverstandig een Noordtak voor de Betuweroute te plannen, terwijl er in Duitsland nog geen plan is voor een aansluiting met het Duitse spoor”.

In dit zelfde artikel geeft Berends aan dat het spoor bij de grensovergang Oldenzaal - Bad Bentheim een knelpunt is. Wij schreven al eerder dat dit ook uit Euregionale overleggen blijkt. Er is in Duitsland geen plek om de ambities vanuit de Nederlandse havens te kunnen beantwoorden. Zoals Henk Meurs, hoogleraar mobiliteit aan de Radboud universiteit in Nijmegen in een gesprek met de Volkskrant op maandag 21 februari liet noteren: ‘Er zullen te weinig treinen gaan rijden om de investeringen te rechtvaardigen. De welvaartsverliezen zullen groter zijn dan de opbrengsten’.

In deze zaterdageditie van de Tubantia van 2 april staat ook een achtergrond artikel met als titel: “De Noordtak: ramp of ‘must have’? Goederenspoorlijn verdeelt de regio, letterlijk en figuurlijk“. Het verzet krijgt hier een gezicht. Verschillende Achterhoekers die vertellen wat alleen al de plannen emotioneel met ze doet. Maar aan het woord is ook hoogleraar transportbeleid Bert van Wee van de TU Delft:

“We zouden onszelf om te beginnen de vraag moeten stellen of uitbreiding van goederenvervoer wenselijk is. De voor- en nadelen van de Betuweroute zijn bijvoorbeeld nooit netjes uitgerekend. Dat spoor heeft de belastingbetaler vijf miljard gekost en nóg moest er jarenlang geld bij” Zo kan het met de Noordtak ook gaan, waarschuwt Van Wee. Ja, hij kent de overweging dat Rotterdam moet kunnen concurreren met andere Europese havens. En dat daarvoor goede internationale spoorverbindingen nodig zijn. „Maar dat moet je niet tegen elke prijs willen. De Betuweroute kon economisch niet uit. De Noordtak al helemaal niet.”
Stel, denkt Van Wee hardop, dat België, Duitsland en Nederland één land waren? „Dan zouden we nooit miljarden in één landsdeel investeren. Waarom zou je zoveel geld investeren om een klein beetje marktaandeel af te snoepen van de havens in Hamburg en Bremen? Daar is de belastingbetaler straks de dupe van.”

Duidelijke taal. Een andere wetenschapper, Peter de Langen, parttime hoogleraar Cargo Transport & Logistics aan de Technische Universiteit van Eindhoven wijst op het belang vooral door een Europese bril naar het plan te kijken, een groot deel van de baten komt in het geval van de Noordtak niet terechtkomt in het land dat de investeringen pleegt. Hij roept op vooraf een kostenbaten analyse op Europees niveau te maken. Hoogleraar Bert van Wee reageert daar als volgt op:

Van Wee denkt te weten wat de uitkomst is van zo’n analyse zal zijn. „Daar zal uitkomen dat het aanleggen van de Noordtak een heel dure maatregel is.” De milieuvoordelen moeten we volgens de Delftse hoogleraar niet overschatten. „Eisen stellen aan schoon vrachtverkeer over de weg zet meer zoden aan de dijk. Vergeet niet dat goederenvervoer per spoor in Nederland maar een klein marktaandeel heeft, zo’n 6 procent.” Niets doen is volgens Van Wee ook een optie. „Het OV is bij uitstek spitsvervoer.” Met andere woorden, overdag is er genoeg ruimte op het spoor om het goederenvervoer op te vangen.

Wij publiceerden eerder al een artikel dat helder laat zien dat het ontbreken van de Duitse aansluiting op de huidige Betuweroute de oorzaak is van de overlast op het huidige spoor in Oost-Nederland. Daarom nogmaals:

Een nieuwe Noordtak is overbodig en niet de oplossing! De Noordtak lijkt vooral gericht op het uitbreiden van de capaciteit van transport per spoor. De capaciteit is ruimschoots beschikbaar zodra de aansluiting van de Betuweroute op het Derde spoor een feit is. De oplossing is een goede aansluiting van de Betuweroute in Duitsland! Hier wordt al aan gewerkt.

Wij roepen beleidsbepalers dan ook op om de planvorming van de Noordtak te beëindigen!