Natuur en Milieu Gelderland: Noordtak Betuweroute is geen passend antwoord op bestaande problemen
De Noordtak is geen oplossing die past bij deze tijd, stellen Petra Souwerbren en Maarten Witberg van Natuur en Milieu Gelderland. Het brengt onherstelbare schade toe aan natuur en landschap, ten behoeve van een project dat niet past bij de kringloopeconomie waar we naar op weg zijn. Het goederenvervoer zal gaan veranderen. Ruwweg de helft van het goederenvervoer over de Betuweroute bestaat uit bulk, zoals erts, olie en kolen. Door de energietransitie zullen die volumes de komende jaren fors afnemen. De andere helft van het goederenvervoer betreft containervervoer, per vrachtschip aangevoerd van over de hele wereld en per trein de rest van Europa ingebracht. Deze goederenstroom van halffabricaten, massa- en vaak wegwerpproducten past totaal niet bij de ambities van het kabinet om in 2050 de transformatie naar een circulaire economie voltooid te hebben.
Niet passend bij energietransitie & transformatie naar circulaire economie
Deze circulaire economie zal transport en logistiek fundamenteel veranderen, ook internationaal. De nadruk komt te liggen op minder verspilling van grondstoffen en meer recycling, reparatie en hergebruik. De impact hiervan op transport en logistiek is nog maar nauwelijks verkend. Een ingrijpend, duur en langdurig infrastructureel project zoals een goederenspoorlijn verdient op z’n minst accurate prognoses. Nu kiezen voor nieuwe goedereninfrastructuur is daarom voorbarig. We dreigen opgescheept te worden met peperdure infrastructuur die niet past bij de brede maatschappelijke opgave waar we tot 2050 voor staan.
Investeer niet in de oude economie, maar in de nieuwe
Het aanleggen van een nieuwe spoorverbinding voor goederentransport is dus niet de investering die we nodig hebben op weg naar de circulaire economie. De vraag hoort te zijn welke investeringen en welke infrastructuur nodig zijn om de circulaire economie dichterbij te brengen. Het gesprek over de rol van goederenvervoer in een duurzame economie lijkt nu al vernauwd tot een discussie over infrastructuuroplossingen. Dat is niet het creatieve en innovatieve gesprek dat we nodig hebben om ons voor te bereiden op de nieuwe economie.
Daarnaast is het belangrijk om te beseffen dat de potentie van de huidige Betuweroute niet optimaal gebruikt wordt. Wij schreven hier eerder al uitvoerig over, de Noordtak is geen oplossing, de Betuweroute heeft capaciteit in overvloed.
Terecht sluiten Petra Souwerbren en Maarten Witberg hun pleidooi af met een opgave aan de sector goederenvervoer: los de bestaande problemen op, maar creëer geen nieuwe. Afwenteling is écht niet meer van deze tijd. Dat moet het richtsnoer zijn in de zoektocht, samen met Duitsland en Oost-Nederland, naar oplossingen waarbij leefomgeving, milieu, natuur en mens centraal staan.