Eindversie Plan van Aanpak voor nut- en noodzaakonderzoek

In de afgelopen periode is er hard gewerkt aan het Plan van Aanpak voor het nut- en noodzaakonderzoek van de Goederenroutering Noordoost Europa. Zoals toegezegd door de staatssecretaris zijn wij in de gelegenheid gesteld input te leveren in dit proces. Hier is gebruik van gemaakt en het is met voorzichtige instemming dat we kennis hebben genomen van de aangepaste eindversie van het plan van aanpak zoals deze is opgesteld door onderzoekers van Buck Consultants International en van Royal HaskongDHV. Niettemin hebben we enkele belangrijke observaties waarvan wij het belangrijk vinden dat die hun plek krijgen in het onderzoek.

Een grote zorg voor ons is het mogelijke conflict tussen het maatschappelijk belang van een duurzame, gezonde en veilige samenleving en de belangen van de bedrijfseconomie. We stellen ons de vraag of de overheid goederentransport ten koste van het welzijn van haar burgers moet blijven faciliteren?

Ook onze burgemeester Schelberg liet zich hierover in juli in Tubantia uit: "Je moet je afvragen of je prioriteit wil geven aan gevaarlijke stoffen en goederenvervoer. Daar is de Betuwelijn voor bedoeld. De regels voor goederenvervoer worden alsmaar opgerekt. Dat vind ik ingewikkeld. Is er een einde aan de groei?" De oplossing is volgens Schelberg dat de gevaarlijke stoffen met eindbestemming Denemarken of Zweden niet in Rotterdam aan land komen, maar in het Duitse Hamburg. "De reders hebben echter een voorkeur voor Rotterdam. Dan moet het dus door Nederland. De vraag is of het vervoer via deze route moeten lopen en of dat ongebreideld door moet gaan."

Ons valt hierbij op dat er geen maatschappelijk en politiek-bestuurlijk draagvlak lijkt te zijn voor spoorgoederenvervoer. Regio's streven ernaar om spoorgoederenvervoer van het bestaande spoor te verplaatsen en pleiten voor heroriëntatie. Dit vervoer oefent druk uit op het reizigersvervoer, staat verdere verstedelijking in de weg en veroorzaakt geluids- en trillingsoverlast. Regio's die geconfronteerd worden met de heroriëntatie vrezen ernstige schade aan de natuur en het functioneren van lokale gemeenschappen. Van de Randstad tot Twente en de Achterhoek; niemand lijkt de lasten van Nederland Distributieland te willen dragen, en iedereen wenst spoorgoederenvervoer op afstand te houden.

In het plan van aanpak ontbreekt bovendien een voorstel voor een grondige analyse van problemen, voorkeuren voor oplossingsrichtingen en belangen in België, Duitsland en Polen met betrekking tot goederenvervoer, en hoe deze zich verhouden tot de Nederlandse ambities. Gezien het internationale karakter van goederentransport is het volgens ons niet anders dan noodzakelijk om deze analyse als een apart project aan het plan van aanpak toe te voegen. Hierbij moet ook rekening worden gehouden met macro-economische afwegingen op Europees niveau. Feitelijk de vraag die de burgemeester van Hengelo ook al stelde, is het vanuit die gedachte wel zo logisch om, met alle gevolgen van dien, te kiezen voor de belangen van de Rotterdamse haven?

Tot slot zijn we kritisch op de data die wordt gebruikt voor de te verwachten groei. Niet alleen is het door werkzaamheden aan de Betuweroute op de bestaande tracés momenteel drukker, zoals wij eerder al lieten zien zijn eerdere prognoses uit de spoorgoederenvervoersector bij lange na niet uitgekomen.

Wij blijven de ontwikkelingen vanzelfsprekend nauwgezet volgen.